Het vertrouwen in de overheid en in de politiek ligt ‘historisch’ laag, aldus verschillende onderzoeksrapporten en peilingen. Eén van de oorzaken voor het toenemende wantrouwen is inefficiënte communicatie naar burgers toe. Burgers lijken steeds minder goed te weten waar de overheid en de politiek mee bezig zijn.
Uitvoerende overheidsinstanties, zoals de Belastingdienst, krijgen keer op keer het verwijt dat zij onduidelijk communiceren. Het taalgebruik naar burgers toe zou voor diezelfde burgers gewoonweg onduidelijk zijn. In talloze gevallen leidt dat communicatiehiaat tot misverstanden tussen overheid en burger. Daarbij kiest de overheid te vaak voor juridische procedures tegen burgers. Zij verdwalen vervolgens ‘in een brij van procedures’, aldus VVD-Kamerlid Ulysse Ellian.
Ook Sebastien Valkenberg, filosoof en columnist voor Het Financieele Dagblad, wees onlangs naar de gebrekkige overheidscommunicatie als grote boosdoener. Valkenberg vergeleek de leesbaarheid van Amerikaanse (parlementaire) bestuursrapportages met hun Nederlandse tegenhangers. Zijn conclusie over de Nederlandse rapporten? ‘Menig passage in het werk van Hegel leest makkelijker weg’, aldus de filosoof.
‘Behalve onleesbaar is dit een democratie onwaardig’, vervolgde hij. Dat sentiment kan niet los worden gezien van de steeds luidere kreten om meer openbaarheid van bestuur. Eén van de luidste recente kreten verscheen vorige week in een advies van het Adviescollege Openbaarheid en Informatie (ACOI). Het ACOI adviseerde het kabinet om alle onderlinge werkgerelateerde chatberichten van topambtenaren en bewindspersonen centraal op te slaan.
Het is nog maar de vraag of het kabinet dit advies zal overnemen. Minister van Binnenlandse Zaken Hanke Bruins Slot (CDA) lijkt in ieder geval al voorzichtig positief over het advies. Zij komt ‘binnen drie maanden’ met een kabinetsreactie. Die drie maanden zijn voor het kabinet de uitgelezen mogelijkheid om zowel interne chatberichten als externe overheidscommunicatie stevig onder de loep te nemen. Eén basiscommunicatiecredo kan het kabinet daar alvast bij helpen: ‘Ken je doelgroep.’