Blijf scherp: de gemeenteraadsverkiezingen komen er óók aan 

Stemlokaal

Met alle recent ‘ontstane politieke situaties’ rondom het kabinet-Schoof-1 zou men het bijna vergeten: de gemeenteraadsverkiezingen komen er ook aan. Op woensdag 28 maart 2026 mag Nederland daarvoor naar de stembus. Maar hoewel er op landelijk niveau altijd druk wordt gelobbyd rondom de Tweede Kamerverkiezingen, blijft belangenbehartiging op lokaal niveau een ondergeschoven kindje.  

Waarom gemeenten belangrijk zijn 

Dat is onterecht, want gemeenten gaan over veel zaken die burgers, bedrijven en organisaties direct raken. De afgelopen jaren heeft Het Rijk meer taken overgeheveld naar het lokaal niveau, bijvoorbeeld met de decentralisatie van het sociaal domein in 2015. En voor veel maatschappelijke vraagstukken is de gemeente gewoonweg een onmisbare schakel: denk aan lokale warmtenetten om de netcongestie op te lossen, aan lokale woningbouw tegen de wooncrisis, opvang van asielzoekers in AZC’s, en nog veel meer.  

Maar ook binnen hun eigen bevoegdheden zijn gemeenten invloedrijk: de gemeente heeft onder andere belangrijke zorgtaken, bepaalt toerismebeleid en de lokale gastvrijheids-economie, maakt bestemmingsplannen, stelt regels op voor reclame in de openbare ruimte en maakt bijvoorbeeld ook veel van het lokale veiligheidsbeleid.  

Daarnaast zijn vooral grote gemeenten vaak een proeftuin voor de uitrol van allerlei nieuwe technische innovaties en bedrijfsmodellen, zoals de opgekomen platform- en deeleconomie. Denk aan flits- en maaltijdbezorgers, deelmobiliteit, Uber en Airbnb. Omdat landelijke en Europese wet- en regelgeving vaak achterlopen op technologische innovaties, hebben gemeenten ook hier hun handen vol aan. 

En: gemeenteraadsverkiezingen zijn meestal ook een belangrijke graadmeter voor de landelijke partijen. Wanneer de gemeenteraadsverkiezingen zo ongeveer middenin een kabinetsperiode vallen, zien landelijke politici het als een soort peiling van hoe de huidige coalitie het doet. In maart 2026 zijn de landelijke partijen misschien net klaar met formeren – en dus kunnen deze verkiezingen een indruk geven van hoe het gevormde kabinet gezien wordt.  

Oftewel: de gemeenteraadsverkiezingen zijn belangrijk en zouden uw aandacht moeten hebben als bedrijf, organisatie of burger. Het is daarom verstandig om tijdig – nu dus – te investeren in hun public affairs- en stakeholderbeleid, en informatie en aanbevelingen vanuit het veld aan te reiken aan politieke partijen.  

Hoe doet u dat, de gemeentepolitiek benaderen?   

Dit is het moment waarop lokale politieke partijen druk bezig zijn om hun verkiezingsprogramma’s te schrijven. Probeer hier invloed op uit te oefenen door analyses en aanbevelingen te delen met de verkiezingsprogrammacommissies van de lokale politieke partijen. Stuur ze een position paper, of nodig ze uit voor een werkbezoek.  

Verder is het een prima idee om rondom een bepaald onderwerp of een sector een verkiezingsdebat te organiseren. Op lokaal niveau is dat vaak sneller geregeld dan landelijk: voor de locatie is de plaatselijke horeca vaak bereid een zaaltje ter beschikking te stellen, en er zijn lokaal genoeg printers, drukkers en mediabedrijven om promotiemiddelen te maken.  

Maar ook na de verkiezingen zijn er nog genoeg mogelijkheden. Een coalitie- of raadsakkoord geeft een algemene richting aan – maar de uitvoering is niet altijd even precies. Een College van Burgemeester en Wethouders dat net is begonnen, wil vaak snel resultaten en successen laten zien – een ideaal moment dus om een gesprek aan te vragen, of een werkbezoek te organiseren. Na 2026-2027 zullen veel voornemens van gemeentebesturen geconcretiseerd zijn, voorzien zijn van details en de wijze van uitvoering. De jaren 2028 en 2029 staan dan ook vooral in het teken van de uitvoering van het beleid dat nu vastgesteld wordt. Dit biedt aanmerkelijk minder beïnvloedingsruimte. 

Vergeet niet: politici en ambtenaren hebben belang bij contact met stakeholders 

Onthoud ook dat politici en ambtenaren belang hebben bij contact met stakeholders. De maatschappij heeft gerechtvaardigde belangen, en politici en ambtenaren zijn constant op zoek naar relevante en actuele informatie en vooral: naar draagvlak. Een goede public-affairs campagne draagt daaraan bij, bijvoorbeeld door de juiste informatie tijdig te delen. Raadsleden krijgen immers niet veel ondersteuning, en voor velen is het raadslidmaatschap een ‘bijbaan’ naast het ‘gewone’ werk.  

Voor ambtenaren geldt hetzelfde: de kwaliteit en het draagvlak voor voorstellen worden vergroot door kennis te hebben van alle achterliggende belangen – en dus ook het standpunt van uw organisatie of sector. Probeer 2025 tot 2027 dan ook te benutten om in contact te komen met vertegenwoordigers van politieke partijen, gebruik uw netwerk, informeer betrokkenen over de ambities van uw organisatie en tracht bij hen aan tafel te komen. Vraag niet direct om meer geld en praat niet alleen over eigen belang.Vraag hen uit zich uit te spreken over de doelen die ze willen realiseren. Denk mee in realistische alternatieven en oplossingen. Help hen bij het maken van keuzen. Laat zien dat u meedenkt. In de ideale situatie brengt u verschillende belangen bij elkaar en ontstaat er een win-win-situatie. 

Onze nieuwe EPPA-collega: tech-expert Joost Vente

Portretfoto van Joost Vente, senior adviseur Public Affsairs bij EPPA.
Portretfoto van Joost Vente, senior adviseur Public Affsairs bij EPPA.

Van Brussel tot Den Haag – kan je om te beginnen wat meer vertellen je ervaringen binnen digitale sector?
Tuurlijk. Vanuit mijn vorige functies en rollen neem ik een ruime ervaring mee op het gebied van beleid en digitalisering. In mijn eerste jaren in Brussel heb ik me al intensief beziggehouden met technologie en digitalisering, waar ik ook heb ervaren dat de Europese politiek echt anders is dan de Nederlandse. Later ben ik verantwoordelijk geweest voor dossiers op het snijvlak van technologiebeleid, belangenbehartiging en digitale transitie. Denk aan thema’s als digitale soevereiniteit, cybersecurity, telecom, AI, cloud en digitale infrastructuur. Door die jarenlange ervaring heb ik een breed netwerk opgebouwd binnen de politiek en verschillende ministeries. Die achtergrond helpt me nu om bij EPPA snel te schakelen tussen beleidsniveaus en sectoren – en om onze klanten strategisch te begeleiden in het steeds complexere digitale speelveld.

Wat was een verrassend moment in je eerste maand bij EPPA?
Een verrassend moment in mijn eerste maand bij EPPA was de uitgebreide kennis die mijn collega’s hebben van de Haagse politiek. Ze beschikken over een indrukwekkend inzicht in politieke procedures—of het nu gaat om interpellaties, novelles of constructieve moties van wantrouwen, ze weten precies hoe het werkt. Misschien wel belangrijker is hun gevoel voor timing en politieke sensitiviteit. Het kantoor weet precies de juiste momenten te herkennen en te benutten, wat van groot belang is in de dynamische politieke wereld.

Brussel of Den Haag?
Den Haag en Brussel, beide steden hebben hun charme. Den Haag heeft die politieke snelheid en directheid die ik zo waardeer, terwijl Brussel het grotere speelveld biedt om strategieën op EU-niveau uit te zetten. Door mijn ervaring in beide steden kan ik makkelijk schakelen tussen het ‘Haagse pragmatisme’ en de ‘Brusselse diplomatie’, wat het zo boeiend maakt.

Of bedoelde je de steden zelf? Dan kies ik (bijna) altijd voor Den Haag, behalve op donderdagavond natuurlijk, want Place de Luxembourg had daar echt een bijzondere aantrekkingskracht.

Je bent een van onze tech-experts. Wat trekt je zo aan in dit vakgebied?
De digitale sector is de spil van bijna alles in onze samenleving. Van cybersecurity en digitale soevereiniteit tot ontwikkelingen zoals 6G en AI-wetgeving – deze thema’s beïnvloeden niet alleen de economie, maar veranderen ook de manier waarop we met technologie omgaan en onze samenleving inrichten. De afgelopen jaren hebben we gezien dat de Europese wet- en regelgeving steeds strikter wordt, wat van de digitale sector één van de meest gereguleerde sectoren maakt. Europa is trots op haar regulerende macht, en terecht, want regulering kan een krachtig instrument zijn voor het waarborgen van veiligheid en gelijkheid in het digitale domein.

Tegelijkertijd zien we in Europa en Nederland dat overregulering ook nadelige effecten kan hebben, vooral voor bedrijven die hierdoor belemmerd kunnen worden in hun innovatiekracht en flexibiliteit. Het vinden van de juiste balans is essentieel, en het is dan ook een voorrecht om te opereren in dit dynamische spanningsveld, waar geen dag hetzelfde is. Het maakt het werk zowel uitdagend als boeiend, en biedt continue mogelijkheden om bij te dragen aan de vorming van beleid dat de toekomst van de digitale sector zal bepalen.

Wat is een veelvoorkomende misvatting over lobbyen in Brussel en Den Haag?
Een veelvoorkomende misvatting over lobbyen, zowel in Brussel als in Den Haag, is dat het voornamelijk achter gesloten deuren gebeurt en dat het vooral grote bedrijven ten goede komt. Dit beeld is echter niet juist. In werkelijkheid is lobbyen veel transparanter en toegankelijker dan vaak wordt gedacht. Lobbyen is geen exclusieve praktijk van grote corporaties, maar is juist een proces waarin veel verschillende actoren, van grote bedrijven tot kleinere organisaties en NGO’s, een belangrijke rol spelen. Al deze groepen hebben invloed op het beleidsproces en maken gebruik van lobby om hun standpunten en belangen onder de aandacht te brengen van beleidsmakers.

Het is een proces van geduldig en strategisch werken aan beleidsverandering. Het vereist de juiste timing, de juiste boodschap en het vermogen om het grotere plaatje te begrijpen en te beïnvloeden. Het is dus een dynamische, doorlopende activiteit die veel verder gaat dan alleen het aandragen van argumenten

Als je een boek zou schrijven, waar zou het over gaan?
Ik ben al een tijd bezig met mijn boek 14 in oorlog, hoewel het schrijven soms wat traag gaat – met twee kleine kinderen van 2 en 4 jaar is vrije tijd net zo zeldzaam als een rustige nacht! Het boek volgt twee vrienden van 14 jaar tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er is al heel veel geschreven over die periode, maar ik mis het perspectief van de jongeren. En eerlijk gezegd, denk ik dat er nooit genoeg over die tijd geschreven kan worden. Ik ben vastbesloten om dit verhaal echt af te schrijven en wil niet wachten tot m’n eigen kinderen 14 zijn.

Lees hier meer over Joost Vente!