Het kan de krantenlezer de afgelopen weken niet ontgaan zijn. De mediaberichten, ongemakkelijkheden en controverse rondom het WK voetbal in Qatar. Het WK maakt duidelijk dat gerichte communicatie niet vanzelfsprekend is. Hoe reageer ik als overheid of organisatie op mensenrechtenschendingen? Welk politiek statement is gepast in deze tijd? Hoe draag ik mijn waarden uit, nu deze lang niet universeel gedeeld blijken te zijn? Overheden en organisaties lijken hier nog steeds niet uit te komen.
Ook andere uitingen rondom voetbal zijn onderdeel geworden van een politiek-culturele discussie over normen en waarden. Denk aan de regenboogvlag en de One Love-aanvoerdersband, die de Wereldvoetbalbond FIFA uiteindelijk niet toeliet in de Qatarese stadions. Zowel nationale voetbalbonden als regeringen kwamen hierdoor in een spagaat terecht. Zo is het nog onduidelijk of minister Helder (Sport, VVD) een One Love-armband zal dragen tijdens haar bezoek aan Qatar. Haar Duitse en Belgische collega’s deden dat wel, voor het oog van de internationale pers. De verstrengeling van sport en politiek is hier op het heetst te zien.
Sommige critici stellen dat sport niet gepolitiseerd mag worden. Echter, het WK in Qatar is verweven met politiek. Qatar is voor Nederland een belangrijke energieleverancier en een stabiele bondgenoot in de regio, zoals bleek tijdens de evacuaties uit Afghanistan. Toch zijn Nederland en Qatar het over veel onderwerpen oneens. Dat maakt het WK een communicatief netelig vraagstuk, onder meer voor het kabinet. De zoektocht naar de juiste balans ‘koopman-dominee’ zal dan ook nog lang doorgaan.