Digitale politiek: een tweesnijdend zwaard

Politici zijn tegenwoordig overal online te zien. Die ontwikkeling is begrijpelijk: sociale media geven politici de kans om hun boodschap met een paar klikjes te delen met de media, kiezers en collega-politici.

Dat is niet zonder risico. Politiek Den Haag wordt immers overspoeld met online haatberichten en sociale media maken de generatiekloof tussen sommige politici en een deel van hun kiezers soms pijnlijk zichtbaar. Niet elke politicus is even handig met de nieuwste media, betoogt schrijver en lichaamstaalcoach Kees-Jan Dijkstra in De Telegraaf.

Tweede Kamerleden en bewindspersonen zijn desondanks inmiddels niet meer weg te denken van het online medialandschap. Dat landschap is dan ook onmisbaar voor politici, gezien een groot deel van hun kiezers zich dagelijks online begeeft. De tijd waarin politieke partijen hun achterban uitsluitend bereikten via krantencolumns, partijbladen en boeken is al lang voorbij. Vorige week nog berichtten de NOS, De Volkskranten andere media dat er steeds minder Nederlandstalige boeken over de toonbank gaan.

Mede daarom zijn Tweede Kamerleden jaarlijks verantwoordelijk voor duizenden tweets. Ook de meeste bewindspersonen zijn tegenwoordig niet vies van een goed getimede vlog. Wat vliegt de tijd. In 2006 debatteerden Rutte en Balkenende nog over de aanvaardbaarheid van mediaverschijningen voor bewindslieden. Anno 2023 deelt premier Rutte vrijwel wekelijks een story of reel op zijn sociale media.

Tegelijkertijd vormen diezelfde media een tweesnijdend zwaard voor politiek Den Haag. Sociale media maken het tenslotte niet alleen mogelijk om veel te zenden, maar ook om veel te ontvangen. Dat biedt kansen aan bijvoorbeeld bedrijven, branche- en beroepsorganisaties, ngo’s en decentrale overheden om hun politieke belangenbehartiging kracht bij te zetten met de inzet van diezelfde sociale media.

Zij kunnen bewindslieden en Kamerleden ‘rechtstreeks’ bereiken en voor het oog van de natie hun problemen én oplossingen laten zien. Natuurlijk niet ongebreideld. Net als in de klassieke manier van belangenbehartiging geldt hier: verkondig de juiste boodschap op het juiste moment.