Met de afsluiting van de 1e Algemene Politieke Beschouwingen van het kabinet-Schoof gaan we een nieuwe fase van de begrotingsbehandelingen in. Hoe ziet dit eruit voor de verschillende ministeries? En hoe worden het Belastingplan, de Miljoenennota en de begroting voor Financiën behandeld? Voor het gemak hebben we de belangrijkste data van de processen uiteengezet. Daarnaast hebben we ook de verschillende behandelingen visueel in kaart gebracht.

Overzicht van belangrijke momenten per begrotingsbehandeling

Miljoenennota 2025 Begroting Financien & Nationale Schuld	Ma 23 sep 14:00 Inbreng feitelijke vragen vr 27 sep. Antwoorden	30 sep. t/m 4 okt. Algemene Financiële Beschouwingen (AFB)	7 t/m 11 okt. Eerste Kamer: Algemene Politieke Beschouwingen	11 t/m 15 nov. Eerste Kamer: Algemene Financiele Beschouwingen
Belastingplan 2025	Do 3 okt 14:00 Inbreng schriftelijk verslag	Ma 21 okt. Wetgevingsoverleg (1)	Ma 4 nov. Wetgevingsoverleg (2)	11 t/m 15 nov. Plenaire behandeling (inclusief stemmingen)
Economische Zaken	Do 26 sep 12:00 Inbreng feitelijke vragen	Di 11 okt. Antwoord feitelijke vragen	14 t/m 18 okt. | Plenaire Behandeling Begroting EZ	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Klimaat en Groene Groei	Wo 10 okt 12:00 Inbreng feitelijke vragen	Wo 24 okt. Antwoord feitelijke vragen	4 t/m/ 8 Nov. Plenaire behandeling Begroting KGG	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Sociale Zaken & Werkgelegenheid	Wo 9 okt. Inbreng feitelijke vragen	TBD Antwoord feitelijke vragen	25 t/m 29 nov. Plenaire behandeling Begroting SZW	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Volksgezondheid Welzijn & Sport	Wo 25 sep. 14:00 Inbreng feitelijke vragen	Ma 14 okt. Antwoord feitelijke vragen	21 t/m 25 okt. Plenaire Behandeling Begroting VWS	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Onderwijs Cultuur & Wetenschap	Do 17 okt 14:00 Inbreng feitelijke vragen	4 t/m 8 nov. Antwoord feitelijke vragen	Ma 11 nov. Wetgevingsoverleg Cultuur	Ma 11 nov. Wetgevingsoverleg Emancipatie	25 t/m 29 nov. Plenaire behandeling Begroting OCW	3 t/m 5 dec. WGO Media 2 dec Stemmingen over alle begrotingen
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening	Ma 30 sep. Inbreng feitelijke vragen	Ma 14 okt. Antwoord feitelijke vragen	21 t/m 25 okt. Plenaire Behandeling Begroting RVO	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Binnenlandse Zaken	Ma 23 sep 14:00 Inbreng feitelijke vragen	Wo 2 okt. Antwoord feitelijke vragen	7 t/m 11 okt. Plenaire Behandeling Begroting BiZa	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Koninkrijksrelaties & BES-fonds	Di 1 okt 14:00 Inbreng feitelijke vragen	Di 15 okt. Antwoord feitelijke vragen	21 t/m 25 okt. Plenaire Behandeling Begroting KR	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Justitie & Veiligheid	Wo 24 okt. Inbreng feitelijke vragen		18 t/m 22 nov. Plenaire behandeling Begroting J&V	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Asiel & Migratie	Wo 10 okt. Inbreng feitelijke vragen		4 t/m 8 nov. Plenaire behandeling Begroting Asiel & Migratie	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid & Natuur	wo 25 sep 14:00 Inbreng feitelijke vragen	7 t/m 11 okt. Antwoord feitelijke vragen	14 t/m 18 okt. Plenaire Behandeling Begroting LVVN	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Infrastructuur & Waterstaat	Ma 23 sep 12:00 Inbreng feitelijke vragen	Di 1 okt. Antwoord feitelijke vragen	7 t/m 11 okt. Plenaire Behandeling Begroting I&W	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Buitenlandse Zaken	Do 17 okt 14:00 Inbreng feitelijke vragen	4 t/m 8 nov. Antwoord feitelijke vragen	18 t/m 22 nov. Plenaire behandeling Begroting BZ	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Buitenlandse Handel & ontwikkelingshulp	Ma 14 okt 12:00 Inbreng feitelijke vragen	4 t/m 8 nov. Antwoord feitelijke vragen	11 t/m 15 nov. Plenair behandeling Begroting BuHa-OS	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Digitale Zaken	Ma 7 okt 14.00 Inbreng feitelijke vragen	Wo 30 okt. Antwoord feitelijke vragen	Ma 11 nov. Wetgevingsoverleg	3 t/m 5 dec. Stemmingen over alle begrotingen
Algemene Financiële Beschouwingen – Eerste Kamer (FIN)	Di 15 okt. Inbreng voor schriftelijk overleg	Di 22 okt. Vaststelling inbreng	Di 1 nov. Ontvangst beantwoording	11 t/m 15 nov. Plenair behandeling AFB

Wilt u meer weten over de begrotingscyclus en wat voor impact de begroting kan hebben op uw organisatie? EPPA biedt trainingen en impact analyses op aanvraag aan. De trainingen en rapportages wordt toegesneden op de specifieke vragen en wensen van uw organisatie. Neem contact met ons op voor meer informatie.  

De begrotingscyclus 2024 is in volle gang nu de zomer ten einde komt en Prinsjesdag nadert. In politiek Den Haag wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen. De derde dinsdag in september is traditioneel gezien altijd een erg drukke dag, niet alleen voor de regering, maar ook voor Public Affairs professionals. Dit jaar is het extra bijzonder, omdat het de eerste begroting is van het nieuwe kabinet en kort voor Prinsjesdag het regeerprogramma wordt verwacht.  

Prinsjesdag 
Bij EPPA heeft de zomer in het teken gestaan van het zo goed mogelijk voorbereiden van onszelf en onze opdrachtgevers op Prinsjesdag. Nadat de troonrede door de koning wordt uitgesproken, biedt de minister van Financiën de Miljoenennota aan de Tweede Kamer aan. Het EPPA-team staat dan in de startblokken om de duizenden pagina’s aan begrotingen te analyseren en duiden voor onze opdrachtgevers. Wat zijn de belangrijkste beleidswijzigingen? Welke impact heeft dit? Hoe ziet het krachtenveld eruit? Met deze informatie bekijken we het vervolgproces en bepalen we de strategie.  

Algemene Beschouwingen 
De woensdag en donderdag na Prinsjesdag vinden de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. De fractievoorzitters gaan tijdens dit debat met elkaar en de minister-president in debat over de hoofdlijnen van de Rijksbegroting. Welke keuzes worden er gemaakt? Wat betekent dit voor “de koopkrachtplaatjes” – oftewel, de impact op de burger? Tijdens dit debat zit het hele kabinet in Vak K en zitten alle Kamerleden in hun bankjes.  

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen, die normaliter enige weken na de Algemene Politieke Beschouwingen plaatsvinden, debatteren de financieel woordvoerders in de Tweede Kamer met de minister van Financiën over de financiële aspecten van de rijksbegroting.  

Begrotingsbehandelingen in de Tweede Kamer  
In de maanden hierna vinden de overige begrotingsbehandelingen plaats, waarin de verschillende Kamercommissies de begrotingen onder de loep nemen. De begrotingsbehandelingen beginnen met een schriftelijke feitelijke vragenronde. Bij deze vragenronde kunnen Kamerleden anoniem vragen stellen.  Na de schriftelijke antwoorden vanuit het kabinet vinden de mondelinge begrotingsbehandelingen plaats. Hierbij kan er worden gekozen om de volledige begroting plenair te behandelen, of een deel van de begroting in een wetgevingsoverleg. Dit zie je bijvoorbeeld vaak bij de begroting van OCW, waarbij vaak het onderdeel cultuur los in een wetgevingsoverleg wordt behandeld.  

Vanaf het moment dat de begroting is ingediend bij de Kamer, kunnen Kamerleden de begrotingen amenderen. Hierbij kunnen Kamerleden alternatieve voorstellen doen om het geld van de begrotingen in te zetten. Neem bijvoorbeeld het Belastingplan vorig jaar, waar er 71 amendementen zijn ingediend (inclusief gewijzigde amendementen). Dit kan ingrijpende gevolgen hebben voor de betrokken bedrijven, sectoren en maatschappij als geheel. Een voorbeeld hiervan is het aangenomen amendement over de versobering van de 30%-regeling voor expats. Toen is er voor het verkiezingsreces tot diep in de avond over deze voorstellen gestemd.  

Over alle begrotingen en ingediende amendementen, behalve het Belastingplan dat een geheel eigen traject volgt, wordt op één dag gestemd, vaak in de eerste week van december. Dit is de laatste grote mogelijkheid om voor voldoende steun te zorgen om bepaalde wijzigingen door te voeren. 

Vervolg begrotingsbehandelingen in de Eerste Kamer 
Na de stemmingen in de Tweede Kamer, buigt de Eerste Kamer zich over de begrotingen. Hier worden de begrotingen normaliter sneller behandeld, de Eerste Kamer kan immers de begrotingen alleen aannemen of verwerpen en heeft geen recht van amendement. De Eerste Kamer heeft om die reden de gewoonte ontwikkeld de meeste begrotingswetten bij hamerstuk af te doen. Wel worden in de Eerste Kamer de hoofdlijnen van de Rijksbegroting tijdens de algemene beschouwingen besproken. Dit jaar staat de Eerste Kamer echter extra in de schijnwerpers omdat het kabinet-Schoof in de Eerste Kamer geen meerderheid heeft. Het kabinet zal dan dus rekening moeten houden met de wensen van de oppositie om steun van de kamer op de begroting te krijgen.  

In deze serie volgen we op de voet de begrotingscyclus, te beginnen met een kort overzicht van de behandelingen. Wilt u meer weten over de begrotingscyclus en wat voor impact de begroting kan hebben op uw organisatie? EPPA biedt trainingen en impact analyses op aanvraag aan. De trainingen en rapportages wordt toegesneden op de specifieke vragen en wensen van uw organisatie. Neem contact met ons op voor meer informatie.